วัดพุทธปัญญา

เส้นทางสู่ความน่ารัก

วันหนึ่งนักศึกษาชายคนหนึ่ง มาทำบุญที่วัดแล้ว ถามว่า หลวงพ่อครับทำอย่างไร ให้คนอื่นรัก เมื่อได้ฟังคำถามแล้ว รู้สึกว่าตอบยากจริงๆ เพราะผู้ตอบก็ยังประมาณการณ์ไม่ถูกว่า มีใครรักสักกี่คน มีใครชังสักกี่คน และยังไม่สามารถมองภาพรวมได้ว่า ระหว่างคนที่รักกับคนที่ชัง ฝ่ายไหนจะมากกว่ากัน แต่ที่รู้ได้แน่ๆคือ คนที่ตนเองชังไม่มี ส่วนคนที่ตนเองมอบความรักให้แบบ เมตตา นั้น นับไม่ถ้วน

เมื่อไม่แน่ใจว่า ตัวเองจะเป็นต้นแบบที่คนรักกันอย่างกว้างขวางได้ จึงไม่กล้านำเอาหลักการส่วนตัวแห่งการสร้างความรักมาเป็นบันทัดฐานให้แก่คนอื่น เพื่อความสะดวกขอนำบุคคลที่มั่นใจได้ว่า มีคนรักมากกว่าคนชังมาเป็นตัวอย่าง เพราะบุคคลผู้นี้ได้รับการถวายพระนามทั่วแผ่นดินว่า พระปิยมหาราช ซึ่งแปลตามรากศัพท์ตรงๆจะได้ความว่า พระราชาผู้ยิ่งใหญ่ ผู้เป็นที่รัก อันประเสริฐ

คำว่า ราชะ แปลว่า พระราชา หรือ ผู้ที่ทำงานให้ประชาชนพอใจ

คำว่า มหา แปลว่า ยิ่งใหญ่

คำว่า พระ แปลว่า ผู้ประเสริฐ

รู้รากศัพท์อย่างนี้แล้วนำมาผสมผสานแล้วแปลกันตามชอบใจ

เมื่อนำบุคคลที่คนส่วนใหญ่ทั่วแผ่นดินไทยรักท่านมายาวนาน มาวางเป็นต้นแบบได้แล้ว ต่อมาก็จะขอนำเอา หลักธรรมะแห่งความเป็นคนน่ารัก มาเป็นหลักในการพิจารณาเป็นลำดับไป

•  ทาน แปลว่า การให้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นผู้นำความสะดวกสบายในการติดต่อสื่อสารและสัญจรไปมาให้แก่ปวงชนชาวไทยอย่างทั่วถึง ทรงมอบอำนาจการปกครองท้องถิ่นให้ประชาชนได้ดูแลกันเองอย่างใกล้ชิด ทรงมอบแสงสว่างทางปัญญา แก่อาณาประชาราษฎร์ผ่านการจัดและกระจายการศึกษาทั่วไทย เป็นรากฐานการศึกษาที่สมบูรณ์แบบทั้งทางฝ่ายอาณาจักรและพุทธจักรควบคู่เติมเต็มซึ่งกันและกัน เพื่อให้ปวงชนชาวไทยเจริญเติบโตทั้งทางกายและทางใจ เมื่อปวงชนชาวไทยมีความรู้คู่คุณธรรมอย่างถั่วถึง ชาติไทยอันเป็นที่รวมแห่งคนไทยก็เป็นชาติที่เข้มแข็ง

•  ปิยวาจา แปล่งวาจา น่ารัก อ่อนหวาน สมานไมตรี พระราชกรณียกิจนี้เป็นที่ประจักษ์ชัด เมื่อพระองค์ทรงครองราชย์ในโอกาสที่ชาติตะวันตกกำลังล่าเมืองขึ้น แม้ชาติตะวันตกจะมีอาวุธอันทรงพลานุภาพในการทำลายล้างมากกว่า แต่พระองค์ทรงใช้พระปิยวาจา คือ การเจรจากับชาติต่างๆทั่วประเทศตะวันตกนำเอาทุกชาติมหาอำนาจเข้ามาเป็นมิตร ไม่ยอมประกาศสงครามรบราฆ่าฟันกับใคร เป็นต้นแบบของการใช้อหิงสาในการต่อสู้กอบกู้แผ่นดิน แม้อาจจะกระทบกระทั่งจากกระแสการล่าเมืองขึ้นบ้างอย่างไม่มีทางหลีกเลี่ยงแต่พระองค์ก็ทรงยึดเจรจาด้วยสันติวิธี มากกว่า การสู้รบปรบมือ พระองค์ทรงนำชาติพ้นภัยด้วยพระปิยวาจา ด้วยความประทับใจในพระปิยวาจาของพระองค์นี้ พระองค์จึงทรงเป็นที่รักของปวงชนมิใช่เฉพาะชาวไทยเท่านั้นแต่ผู้นำโลกที่ได้เสวนากับพระองค์ล้วนทรงรักใคร่พระองค์ทุกรายไป

•  อัตถจริยา บำเพ็ญประโชน์ แม้เวลาของการครองราชของพระองค์จะไม่ยาวนานนัก แต่พระองค์ทรงใช้เวลาในการสร้างสรรค์ประโยชน์แก่มหาชนจนวาระสุดท้ายของพระองค์ ไม่ว่าคน สัตว์ หรือ สิ่งของ เครื่องใช้ไม้สอยต่างๆ หากอำนวยประโยชน์ได้แล้ว ย่อมเป็นของมีคุณค่า สามารถสร้างความรักให้แก่ใครๆได้ เพราะการสร้างสรรค์ประโยชน์ไม่ว่าน้อยหรือใหญ่ล้วนเป็นต้นทางแห่งความรักได้เช่นกัน

•  สมานัตตา วางตนเสมอกันไม่แบ่งชั้นสูงต่ำให้ห่างเหิน เป็นกันเอง กับทุกคนที่ได้พบเห็นและร่วมงาน ไม่ถือตนว่าสูงกว่าคนอื่น พระปิยมหาราชทรงปฏิบัติพระองค์เป็นตัวอย่างในข้อนี้ได้อย่างแจ่มชัด เมื่อพระองค์ทรงเสด็จประพาสต้นไปพบประชาชนตามสถานที่ต่างๆอย่างแบบสามัญชนไม่ทรงถือพระองค์ ทรงร่วมประทับ เสวยหรือทรงงานกับประชาชนของพระองค์อย่างใกล้ชิด ทรงเป็นต้นแบบของนักบริหารที่ลดอัตตาและนำเอาปัญหาของประชาชนเป็นที่ตั้งของการสร้างนโยบาย พระองค์ทรงตั้งกระทรวงมหาดไทยขึ้นมาด้วยพระราชประสงค์ที่ชัดเจนตรงประเด็นที่สุดว่า บำบัดทุกข์ บำรุงสุข ของอาณาประชาราษฎร์

พระบาทสมเด็จพระจุลจมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือที่อาณาประชาราษฎร์พากันถวายพระนามว่า พระปิยมหาราช ได้ทรงเป็นต้นแบบแห่งการทำพระองค์ให้ทรงเป็นที่รักด้วยการใช้หลักธรรมสี่ประการที่กล่าวมานี้อย่างครบถ้วน

เนื่องจากหลักธรรมในพระพุทธศาสนามีลักษณะสากล ไม่มีข้อจำกัดด้วยกาลเวลา สถานะทางเศรษฐกิจและสังคม ชนชั้น สีผิว ชาติตระกูล การศึกษาใครนำไปปฏิบัติก็ได้รับผลไม่แตกต่างกัน เมื่อเป็นประชาชนคนธรรมดา เริ่มต้นที่ครอบครัว สถาปนาความรักในครอบครัวก่อนให้ทุกคนในครอบครัวรู้สึกถึงกันและกันได้ว่า ต่างคนต่างน่ารักเพราะใช้ความเอื้อเฟื้อ พูดจาไพเราะ ทำสิ่งเป็นประโยชน์ต่อทั้งตนและผู้อื่น วางตนเป็นกันเองไม่แบ่งชั้นว่าใครสูงส่งใครต่ำต้อยอยู่ด้วยกันด้วยความเคารพในความดีของกันและกัน เมื่อจะออกจากครอบครัวไปทำงาน ศึกษาเล่าเรียนหรือทำธุรกิจใดๆใกล้ไกลแค่ไหน ก็พกธรรมะไปด้วยเสมอ ความน่ารักก็ตามไปทุกหนทุกแห่ง การสร้างเสน่ห์โดยธรรมปลอดภัย ไม่มีโทษ ปฏิบัติมากเท่าไรดีเท่านั้น สว่างไสวปลอดภัยเท่านั้น ในขณะที่ยังไม่มีใครมาบอกว่ารักเรา หรือไม่มีใครแสดงความรักผ่านสัญญลักษณ์ใดๆก็อย่าเพิ่งไปท้อถอย ชิงลงมือรักเพื่อนมนุษย์เรื่อยไป แม้ทำอะไรไม่ได้มากแต่เราจะตั้งใจไว้ว่าจะเกิดมาและมีชีวิตอยู่เพื่อแบ่งปันความรักให้แก่คนใกล้ตัว คนที่ได้พบเห็น หรือคนที่อยู่ห่างไกล ตั้งใจไว้เสมอว่า เพื่อนมนุษย์ที่ตกอยู่ในทุกข์ให้พ้นจากความทุกข์ ที่มีความสุขอยู่แล้ว ก็ขอให้มีความสุขยิ่งๆขึ้นไป ทั้งก่อนหลับก่อนนอน หรือตื่นนอนตอนเช้า ขอให้ตั้งใจเสมอไม่ว่าตื่นหรือหลับ ขอให้มนุษย์ที่อยู่ร่วมโลกจงเลิกเกลียดชังกันจงรักกันเข้าไว้ เพาะทุกชีวิตต่างบ่ายหน้าสู่หลุมหรือเชิงตะกอนเหมือนกันไม่วันใดก็วันหนึ่ง อยู่ด้วยรักกันเถอะเป็นสุขใจกว่าอยู่ด้วยความชัง ขอพลังแห่งความรักจงสถิตย์ ณ ดวงใจมนุษย์ทุกดวง และยื่นมาประสานกันให้แน่นส่งกระแสความรักดับร้อนอันเกิดจากความเกลียดชัง ให้สงบเย็นลงโดยพลัน

 

© วัดพุทธปัญญา -แคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา :: © Copyright 2008 Buddhapanya Temple