วัดพุทธปัญญา

บทเรียนจากไมเคิ้ล เจ๊คสัน

มรณกรรมของไมเคิ้ล เจ็คสัน ได้รับความสนใจจากแฟนเพลงของเขาทั่วโลกตั้งแต่ข่าวมรณกรรมของเขาเริ่มถูกเสนอออกไปผ่านสื่อต่างๆจนกระทั่ง พิธีฝังศพของเขาสิ้นสุดลง แม้กระทั่งบัดนี้ เรื่องราวของเขายังได้รับการกล่าวขานจากแฟนเพลงของเขาในแง่มุมต่างๆอย่างกว้างขวางไม่รู้จักจบสิ้น

หากมองผ่านมุมมองทางพระพุทธศาสนา ชีวิตของไมเคิ้ล เจ๊คสัน เป็นชีวิตตัวอย่างของการฝึกฝนตนเองอย่างเข้มข้นจริงจังมาตั้งแต่เล็กแต่น้อยจนประสบความสำเร็จในอาชีพนักร้องนักเต้นตั้งแต่ยังเยาว์วัย เขาประสบความสำเร็จเร็วเกินไปจนกระทั่งไม่มีโอกาสได้ใช้ชีวิตในเยาว์วัยอย่างเด็กๆทั่วไปจะพึงมี เมื่อเขาโตขึ้น ประสบความสำเร็จในชีวิต มีเงินทองใช้จ่ายอย่างล้นเหลือในช่วงที่เขามีชื่อเสียงโด่งดังสุดขีด เขาจึงใช้ชีวิตมุมหนึ่งในการสะสมของเล่นแบบเด็กๆจำนวนมหาศาลเพื่อตามเก็บความฝันที่หล่นหายไปในเยาว์วัยคืนมามากที่สุดเท่าที่จะมากได้

แม้เขาจะผ่านความสำเร็จมาตั้งแต่เยาว์วัย แต่เขายังไม่เคยหยุดฝึกฝนซักซ้อมตัวเอง เพื่อให้มีความเก่งกล้าสามารถในสาขาอาชีพของเขาอยู่ตลอดเวลา ความสำเร็จในสาขาอาชีพนี้จึงตกเป็นของเขาอย่างไม่ต้องสงสัย ใครฝึกฝนอย่างไรก็ได้อย่างนั้น และการฝึกฝนที่ผ่านไปแต่ละครั้งย่อมหมายถึง เพิ่มความชำนาญขึ้นทุกครั้ง ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า ในหมู่มนุษย์ทั้งหลาย ผู้ที่ฝึกตนดีแล้ว เป็นผู้ประเสริฐที่สุด

ไมเคิ้ล เจ๊คสัน แม้ไม่เคยได้ศึกษาหรือเรียนรู้พระพุทธศาสนาจากสิ่งแวดล้อมหรือวัฒนธรรม ที่เขาเติบโตมา แต่เมื่อมองว่า หลักธรรมในพระพุทธศาสนาเป็นหลักสากล เขาคือ ต้นแบบของผู้ฝึกตนอย่างจริงจัง และได้รับผลตามในระดับที่เรียกได้ว่า ประเสริฐที่สุด ดังที่เขามีความเป็นเลิศในสาขาวิชาชีพของเขาอย่างไร้เทียมทานนั้นเอง

หลักธรรมเรื่องฝึกตนนี้ เป็นหลักสากลที่แท้จริง ใครกำลังทำอะไรอยู่ หากนำหลักนี้ไปใช้ในกระบวนการฝึกฝนด้วยการปฏิบัติซ้ำแล้วซ้ำอีกอย่างต่อเนื่อง ก็จะเข้าถึงความเป็นเลิศในสาขาวิชาหรืออาชีพนั้นๆเหมือนๆกับคนอื่นๆที่เคยฝึกฝนตนเองและประสบความสำเร็จมาแล้วนั่นเอง

นอกจากไมเคิ้ล เจ๊คสันจะฝึกฝนตนเองอย่างเข้มข้นตั้งแต่เริ่มต้นจนวาระสุดท้ายของชีวิต เขายังมีอิทธิบาท คือ ธรรมะที่เป็นเส้นทางสู่ความสำเร็จ อย่างครบถ้วน เขาพิสูจให้เพื่อนมนุษย์เห็นแล้วว่า เขามี ฉันทะ รัก พอใจในอาชีพของเขาอย่างจริงใจไม่หวั่นไหวเปลี่ยนแปลง มีวิริยะ พากเพียรพยายามอย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย มีจิตตะเอาใจใส่ในการฝึกฝนอย่างทุ่มแท้ กัดไม่ปล่อย ฝังจิตฝังใจลงในเรื่องที่เขากำลังเป็นอยู่ กำลังกระทำอยู่ มีวิมังสา ไต่ตรอง พิจารณา ปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงให้สิ่งที่กำลังกระทำอยู่ดีขึ้นไปเรื่อยๆ มีเพลงและท่าเต้นใหม่ๆออกมาให้แฟนๆของเขาได้ชมอยู่เสมอ เขาจึงเป็นดาวค้างฟ้าที่ตราตรึงอยู่ในใจแฟนเพลงของเขาตลอดไป

การที่เขาเตรียมเล่นคอนเสิรตในประเทศอังกฤษร่วมห้าสิบรอบ เป็นพยานที่ชี้ชัดได้ว่า ดีกรีความเข้มข้นแห่งราชาเพลงป๊อบของเขาไม่เคยเจือจางลงเลย เขาจึงต้องฝึกอย่างหนักจนเครียดต้องบำบัดความเครียด้วยยาระงับประสาทนานาชนิดและเมื่อร่างการไม่สามารถจะต้านทางฤทธิ์ยาที่สะสมมาเป็นเวลาเขานานได้ เขาจึงต้องจากไปอย่างฉับพลัน

ชีวิตของเขาเสนอบทเรียนอีกบทหนึ่งว่า ชีวิตของมนุษย์ต้องประกอบด้วย กายกับจิต ซึ่งต้องได้รับการดูแลอย่างสมดุล หากดูแลเพียงด้านใดด้านหนึ่ง แต่ทอดทิ้งละเลยอีกด้านหนึ่ง ก็จะเป็นชีวิตที่มีเพียงกายแต่ไร้จิตใจ ปัญหาด้านจิตใจจึงมักตามรุมเร้า ทำให้ชีวิตเครียดและสับสนวุ่นวาย ทรัพย์สินที่ทำมาหาได้ นำไปใช้จ่ายอย่างเพลิดเพลิน ก็มิได้ช่วยให้ปัญหาความเครียดทางใจลดลงไปได้ เพราะมัวแต่นำเอาวัตถุไปบำบัดรักษาจิตใจที่เป็นนามธรรมอันเป็นการนำเอา มิติอย่างหนึ่งที่มีลักษณะต่างกันไปแก้ไข ปัญหาอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งต่างมิติกัน หรือพูดง่ายๆตามคติไทยๆว่า เกาไม่ถูกที่คัน

ไมเคิ้ล เจ๊คสัน มุ่งมั่นฝึกฝนทางกาย ฝึกฝนการร้องรำทำเพลง จนผลของการฝึกฝนออกมาเป็น ยอดนักร้องนักเต้น แต่เป็นที่น่าเสียดายว่า เขาได้ละเลยการฝึกจิต จนจิตของเขารกรุงรัง ด้วยกิเลสตัณหาที่สะสมหมักหมมอยู่เป็นเวลานาน จากนั้นจิตที่รกรุงรังชุ่มแฉะไปด้วยกิเลสตัณหา เน่แฟะไปตามลำดับ จิตที่ขาดความชุ่มชื่นเบิกบานนี้ นำชีวิตของเขาเติลดเปิดเปิง ไปทำสิ่งต่างๆ ที่ล้วนนำทุกข์มาให้ตนเองอย่างไร้เดียงสา

เขามีความสามารถฝ่ายกายอย่างสูงส่ง แต่จิตใจของเขามีสภาพไม่ต่ำกว่า เด็กทารกที่ไร้เดียงสา อย่าน่าสงสาร ดังพฤติกรรมต่างๆที่แสดงออกมานอกเวลาที่เขาฝึกฝนหรือทำการแสดง ล้วนเป็นพฤติกรรม ที่แสดงออกมาจากจิตใจที่รกและหยาบ ดังที่เขาต้องขึ้นศาลด้วยเรื่องราวต่างๆอยู่บ่อยๆ เขาเป็นทุกข์ง่าย อยากได้สิ่งใดก็ต้องได้ตามปรารถนา หากไม่ได้เขาก็จะเป็นทุกข์ดิ้นรนเหมือนเด็กๆ

แม้เขาจะอยู่ในฐานะที่มีเงินมากมายจนสามารถซื้อหาสิ่งต่างๆมาตอบสนองตัณหาของเขาได้อย่างไม่รู้จักจบจักสิ้น แต่ตัณหาก็ไม่รู้จักพอ เหมือนไฟไม่เคยอิ่มด้วยเชื้อ ยิ่งตอบสนองแทนที่จะยิ่งเป็นสุข กลับเพิ่มพูนดิ้นรนไขว่คว้าให้สูงขึ้นไปอีก จึงไม่แปลกเลยที่มีข่าวว่า เขาทิ้งหนี้ไว้ถึง สี่ร้อยล้านดอลล่าร์ ก็คงจะเป็นเงินที่จ่ายไปเพื่อตอบสนองความอยากได้ที่สุมอยู่ในหัวใจเป็นภูเขาเลากานั่นเอง

การจัดการกับตัณหามีทางเดียว คือ ยุติการตอบสนองเท่านั้น ถ้าเลี้ยงมันตามที่ปรารถนาด้วยหวังว่า ถ้ามันอิ่มจะไม่มีทางพบกับความอิ่มเลย พระพุทธเจ้าตรัสว่า นัตถิ ตัณหา สมานที แปลว่า แม่น้ำเสมอด้วยตัณหาไม่มี หมายความว่า น้ำในแม่น้ำยังมีวันล้นฝั่งในฤดูฝนหรือฤดูนำหลาก แต่ความอยากได้ อยากมี อยากเป็น ในจิตใจของมนุษย์พร่องอยู่เป็นนิจ ใส่เข้าไปเท่าไร นอกจากจะไม่เคยเต็มแล้วยังดูเหมือนว่า ยิ่งเติมยิ่งขาดด้วยซ้ำไป

แม้ไมเคิ้ล เจ๊คสันจะมีเงินทองมากมายพอที่จะซื้อ สิ่งใดตามปรารถนาได้ แต่ซื้อได้เพียงอาหารแห่งตัณหาชั่วครู่ชั่วคราวแล้ว ไขว่คว้าแสวงหาสิ่งอื่นๆต่อไปจนเขาต้องสร้างอาณาจักรแห่งของเล่นที่เขาอยากได้ขึ้นมา ซึ่งคือ อาณาจักรแห่งการตอบสนองไฟตัณหาที่ไม่เคยมอดดับนั่นเอง

ความชุ่มเย็นทางจิตใจ จึงเป็นทรัพย์ภายในอีกชิ้นหนึ่งที่มนุษย์ต้องแสวงหาควบคู่กันไป เพื่อทำให้ทรัพย์ภายนอกมีความหมาย ให้ความสุขได้อย่างแท้จริง ในทางตรงกันข้าม แม้มีทรัพย์ภายนอกมากมายเพียงใด แต่หากขาดแคลนจิตใจที่สงบเย็น นอกจากทรัพย์ภายนอกจะอำนวยความสุขให้ไม่ได้แล้ว ยังถูกนำมาสร้างทุกข์เพิ่มให้อย่างไม่รู้ตัวอีกด้วย

ชีวิตของไมเคิ้ล เจ๊คสัน จึงเป็นชีวิตครูที่จะเลือกแง่มุมต่างๆมาศึกษาได้ ส่วนที่เป็นความสำเร็จอันเกิดมาจากการฝึกตนอย่างจริงจังตามหลักธรรมะที่เป็นสากล สามารถนำมาเป็นต้นแบบได้ แต่ส่วนด้านจิตใจที่เขาละเลยจนล้มเหลวไป ก็ควรจะนำมาทบทวนแล้วเติมเต็มเพื่อเข้าถึงความเป็นมุษย์ที่สมบูรณ์ ที่ร่างกายและจิตใจได้รับการฝึกฝนอย่างสมดุล มีทรัพย์สินเงินทองไว้อำนวยความสะดวกทางกาย และมีความสงบไว้สร้างความสุขทางใจ ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า นัตถิ สันติ ปะรัง สุขัง แปลว่า ความสุขอื่นยิ่งกว่า ความสงบไม่มี

© วัดพุทธปัญญา -แคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา :: © Copyright 2008 Buddhapanya Temple