วัดพุทธปัญญา

โอปนยิโก (พระธรรม)เป็นสิ่งที่ควรน้อมเข้ามาใส่ตัว

เวลาที่ประเทศไทยมีข่าวอาชญากรรมสะเทือนขวัญ หรือ เรื่องอบายมุขออกมาสู่สายตาชาวโลก มักจะมีคำถามตามมาว่า ประเทศไทยเป็นประเทศพุทธศาสนา ทำไมจึงมีการบราฆ่าฟันกันตลอดเวลา ทำไมมีการคอรัปชั่นโกงกินกันมโหฬารอย่างนี้ ทำไมมีบ่อน มีสถานเริงรมย์ที่มีการค้าประเวณีแฝงมากมายกลาดเกลื่อนทุกท้องที่ คำถามนี้ ยังไม่มีคำตอบที่ชัดเจน เพราะเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมของมนุษย์ที่มีความสลับซับซ้อนมากกว่าที่จะนำเอาคำว่า พุทธศาสนิกชนไปใส่ในทะเบียนบ้านแล้วทุกอย่างจะเรียบร้อย

คำตอบที่ดูง่ายและตรงไปตรงมาต่อคำถามนี้ น่าจะอยู่ที่ว่า ประเทศไทยเป็นประเทศพุทธศาสนา คนไทยส่วนใหญ่ตามทะเบียนบ้าน นับถือพระพุทธศาสนา มีวัดวาอารามมากมายหลายหมื่นแห่ง มีพระภิกษุสามเณร เป็นจำนวนแสน มีการเผยแผ่ธรรมะเป็นรายบุคคล รายกลุ่ม ทางสื่อต่างๆอย่างมากมาย แต่คนไทยส่วนใหญ่ยังไม่น้อมนำเอาธรรมะที่รู้ที่เข้าใจมาปฏิบัติให้เหมาะสมกับบุคคล หน้าที่และสถานการณ์ต่างๆอย่างจริงจัง

ตัวอย่างของเรื่อง การนำธรรมะมาปฏิบัติในชีวิตประจำวันและในกิจกรรมหรือไม่ได้นำมาปฏิบัติ สามารถเห็นได้ง่ายๆจากเทศกาลปีใหม่ทุกๆปี มักมียอดผู้เสียชีวิตไม่น้อยกว่าสามร้อยกว่าคน บาดเจ็บอีกหลายพันคน สาเหตุหลักของการบาดเจ็บล้มตายจำนวนมากมายภายในไม่ถึงสัปดาห์เพราะอุบัติเหตุที่มีสาเหตุมาจากการดื่มสุราจนเมาแล้วขับรถหรือเดินทางด้วยความประมาท

ผู้ที่ได้รับบบาดเจ็บล้มตายเหล่านี้ ล้วนมีสาเหตุมาจากความประมาท ขาดสติ ไม่ทางตรงก็ทางอ้อมดังพระพุทธภษิตที่ว่า ปมาโท มัจจุโน ปทัง แปลว่า ความประมาทเป็นทางแห่งความตาย

เมื่อได้ทราบถึงเรื่องโศกนาฎกรรมที่มีสาเหตุจากการไม่ปฏิบัติธรรมกันอย่างชัดๆแล้ว ลองมาดูอีกมุมหนึ่ง เมื่อถึงเทศกาลวันขึ้นปีใหม่ คนที่รักครอบครัวทั้งหลายก็มักจะอยู่กับบ้านรวมญาติรวมมิตรสนทนาปราศรัยกันด้วยความรักและความอบอุ่น ร่วมกันระลึกถึงสิ่งที่ดีงามที่ได้กระทำในรอบปีที่ผ่านมาแล้ววางแผนร่วมกันว่า ยังมีความดีอะไรที่ยังไม่ได้กระทำในปีที่ผ่านมา ก็จะได้รีบกระทำเสียตั้งแต่วันเริ่มปีใหม่ เพื่อจะให้วันเวลาในปีต่อไปเป็นปีแห่งความดี

การเฉลิมฉลองปีใหม่ก็ทำกันแบบเรียบง่าย ทำอาหารรสเด็ดประจำครอบครัวรับประทานกัน ดื่มน้ำส้ม น้ำนมถั่วเหลือง น้ำผลไม้ที่เพิ่มไวตามินและความสดชื่นให้แก่ชีวิต เพื่อการเริ่มต้นปีใหม่ที่ถูกต้องดีงาม

พุทธศาสนิกชนอีกกลุ่มหนึ่ง นอกจากจะใช้เวลาส่วนใหญ่ให้กับครอบครัวมิตรสหายแล้ว ยังนิยมไปทำบุญที่วัดในคืนส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ที่วัดใกล้บ้านตามความสะดวก หรืออาจจะไปตักบาตรทำบุญสมาทานศีลเจริญภาวนาร่วมกันในวันปีใหม่ ซึ่งพุทธศาสนิกชนเป็นจำนวนมากนิยมกระทำกัน แม้จะร่วมกันเฉลิมฉลองปีใหม่กันอย่างสนุกสนาน แต่ก็ทำไปอย่างมีสติ ไม่ผิดศีลด้วยการดื่มสุรา ไม่ผิดธรรมด้วยการเล่นการพนัน การเฉลิมฉลองปีใหม่ก็สุขสดใสเบิกบาน การเดินทางกลับบ้านก็ปลอดภัย

คนที่ฉลองปีใหม่กันอย่างนี้แหละเรียกว่า ฉลองกันโดยธรรม มีสติคอยคุ้มครอง จึงอยู่รอดปลอดภัย เพราะไม่ประมาท ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า อัปปมาโท อมตัง ปทัง ความไม่ประมาท เป็นทางไม่ตาย

ตัวอย่างที่ยกมาประกอบนี้ชี้ให้เห็นว่า ยังมีคนที่เป็นพุทธศาสนิกชนอยู่เป็นจำนวนมากที่น้อมนำเอาธรรมะมาปฏิบัติในการดำเนินชีวิตอย่างเหมาะสมและได้รับผลจากกการปฏิบัติธรรมเป็นความดี ความงาม ความรอด ความปลอดภัย ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า ธัมโม หเว รักขติ ธัมมจารึ ธรรมะย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม

พุทธภาษิตนี้ชี้ชัดว่า ธรรมะจะรักษาผู้ปฏิบัติธรรมะเท่านั้น แต่จะไม่ตามไปรักษาผู้ที่ไม่ปฏิบัติธรรมะ เปรียบเสมือนคนหิวมีอาหารวางอยู่ตรงหน้า ตราบใดที่ยังไม่รับประทาน ก็จะไม่หายหิว หรือ เปรียบเหมือนผู้ป่วยมียาวิเศษไว้ในครอบครอง ตราบใดที่ยังไม่รับประทานยา ก็ไม่มีโอกาสหายจากโรค ฉันใด ผู้รู้ธรรมะ ผู้เข้าใจธรรมะ แต่ยังไม่ยอมนำเอาธรรมะที่รู้ที่เข้าใจมาปฏิบัติอย่างจริงจัง ก็จะไม่ได้รับผลแห่งการปฏิบัติธรรม ฉันนั้น

ปัญหาอาชญากรรม ปัญหาสังคม ปัญหาการเมือง ในเมืองพุทธศาสนาทุกแห่งไม่เฉพาะในประเทศไทย จะยังคงดำรงอยู่ต่อไปตราบใดที่ผู้เกี่ยวข้องกับเรื่องนั้นๆโดยตรงยังไม่ลงมือปฏิบัติธรรม เช่นเมื่อใดประชาชนชาวไทยยังนิยมขัดแย้งโกรธเคืองเกลียดชังซึ่งกันและกัน ไม่วันใดก็วันหนึ่งเมื่อดีกรีความโกรธ ความเกลียดพุ่งขึ้นถึงที่สุดจะต้องเดินหน้าเข้ารบราฆ่าฟันกันไม่วันใดก็วันหนึ่ง

แต่ถ้า ชาวพุทธนิยมการแผ่เมตตา ปลูกฝังความเมตตา แสดงออกต่อกันด้วยความเมตตา เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่มิตรสหายไม่เลือกหน้า การรบราฆ่าฟันก็เกิดขึ้นไม่ได้

เรื่องของการโกงกินคอรัปชั่นฉ้อราษฎร์บังหลวง นำเงินไปเป็นสมบัติของตนเองหรือพวกพ้องก็เช่นกัน เกิดขึ้นเพราะนักการเมืองที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินเงินทองของชาติ เข้าไปจัดการทรัพย์สินเหล่านั้นด้วยอำนาจของตัณหาและโลภะเท่านั้น เผลอเมื่อไร มีช่องเมื่อไร พร้อมโกงได้ทุกเมื่อ เพราะเขาตั้งใจจะโกงอยู่ทุกเวลานาที ตราบใดที่นักการเมืองยังหิวโหยกระหาย กระเหี้ยนกระหือรือที่จะฉกฉวยทรัพย์สินจากแผ่นดินโดยไม่รู้สึกละอายชั่วกลัวบาปไม่รู้จักพอ ตราบนั้นคอรัปชั่นจะยังอยู่ยั้งยืนยงอย่างเหนียวแน่น

ในทางตรงกันข้ามถ้านักการเมืองและพวกพ้องบริวารอาสาเข้าไปทำงานการเมืองด้วยจิตใจดีที่ประกอบด้วยเมตตา มีความปรารถนาให้ประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศ มีปัจจัยในการดำรงชีพอย่างพอเพียง ช่องว่างทางสถานะแคบลง รักเพื่อนร่วมชาติร่วมแผ่ดินทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน เมตตากรุณาต่อเพื่อนร่วมชาติประดุจญาติพี่น้อง จิตใจเขาจะกลายเป็นจิตใจที่เสียสละ หาความสุขจากการให้มากกว่าการได้รับ ทำงานด้วยความอุทิศทุ่มเท ไม่ช้าปัญหาการโกงกินจะค่อยๆสิ้นไปตามปริมาณที่เพิ่มขึ้นของนักการเมืองดี

การประพฤติธรรมะ มี ณ ที่ใด ความสงบสุขย่อมมี ณ ที่นั้น ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า ธัมมจารี สุขัง เสติ ผู้ประพฤติธรรม ย่อมอยู่เป็นสุข

สาระสำคัญของบทสวดที่ว่า โอปนยิโก ซึ่งแปลว่า เป็นสิ่งที่ควรน้อมเข้ามาใส่ตัว คือ รู้ธรรมะ เข้าใจธรรมะ แล้วนำมาประพฤติปฏิบัติอย่างเหมาะสมถูกต้องอย่างดี ความสุขย่อมมีดังที่พระพุทธเจ้าตรัสยืนยันว่า ธัมโม สุจิณโณ สุขมาวหาติ ธรรมะที่ประพฤติดีแล้ว นำความสุขมาให้

หัวใจสำคัญของพระพุทธคุณข้อนี้จึงอยู่ที่ว่าเมื่อเข้าใจความหมายของคำว่าธรรมะในแต่ละเรื่องอย่างชัดเจนแจ่มแจ้ง เข้าใจวิธีการปฏิบัติ เข้าใจวิธีประยุกต์ให้ถูกต้อง ตามสถานะ เวลาและสถานที่แล้ว จะต้องปฏิบัติอย่างดี คือจริงจัง ตั้งใจ ไม่ย่อท้อ ทำต่อเนื่อง แล้วจึงจะได้รับผลเป็นความสุขสงบเย็นในที่สุด

© วัดพุทธปัญญา -แคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา :: © Copyright 2008 Buddhapanya Temple