วัดพุทธปัญญา

54.จีวร

ขณะที่เรียนวิชาการเขียนเรียงความ อยู่ที่เมาท์เซ็ค คอลเลจ คุณครูผู้สอนได้อธิบายถึงเรื่องวรรณกรรมที่นำมาอ่านเพื่อเป็นตัวอย่าง ในการเรียงความ ตอนหนึ่งคุณครูได้อธิบายว่า องค์ประกอบของวรรณกรรมนั้นมีหลายอย่าง แต่ที่สำคัญก็คือ เรื่องของสัญญลักษณ์ ที่วรรณกรรมเรื่องนั้นต้องการจะสื่อ

วรรณกรรมบางเรื่อง กล่าวถึงดอกไม้ เมื่อเราพบ ดอกไม้ ก็อาจจะสื่อให้ทราบถึงความ สดชื่นเบิกบาน สวยงาม ตามธรรมชาติ ตามแบบที่ดอกไม้มีอยู่ ในทางตรงกันข้ามหากวรรณกรรมพูดถึงอาวุธบางอย่าง ย่อมเป็นสัญญลักษณ์ที่จะสื่อความหมายไปสู่ความรุนแรง

เมื่อคุณครูผู้สอนยกตัวอย่างจบแล้ว ก็หันมาถามว่า “ หากท่านไม่ว่าอะไร ผมขอถามปัญหาสักปัญหาหนึ่งได้ไหม ”

ฉันตอบคุณครูไปว่า “ ยินดีจะตอบเสมอ หากมีความรู้ในเรื่องนั้น แต่ถ้าไม่รู้ก็ต้องขออภัยที่จะตอบว่าไม่รู้ ”

คุณครูจึงถามว่า “ จีวรที่ท่านห่ม เป็นสัญญลักษณ์หรือสื่ออะไรบ้างไหม ”

คุณครูเลือกเอาสิ่งที่ใกล้ตัวที่สุดมาถาม นักเรียนทุกคนภายในห้องให้ความสนใจนั่งเงียบ เงี่ยหูรอฟังคำตอบอย่างใจจดใจจ่อ

ฉันตอบคุณครูไปว่า จีวร นั้นนอกจากจะใช้ห่มได้แล้ว ยังเป็นสัญญลักษณ์ที่สื่อให้ทราบทั้งกายภาพและธรรมภาพ

ในด้านกายภาพ จีวรเป็นสัญญลักษณ์บ่งบอกถึง คณะสงฆ์ฝ่ายเถรวาท นุ่งห่มจีวรอย่างนี้ ซึ่งแตกต่างจากคณะสงฆ์มหายานที่นุ่งห่มแตกต่างออกไป หากเข้าใจแล้วก็จะสังเกตได้ง่าย

ในด้านธรรมภาพนั้น จีวรที่พระสงฆ์ห่มหมายความว่า พระสงฆ์กำลังประกาศสันติภาพอยู่ตลอดเวลา ในพระพุทธศาสนา จีวรของพระสงฆ์ได้รับการยกย่องว่า เป็นธงชัยของพระอรหันต์ คือผู้พบความอิสรภาพและสงบเย็นอย่างถึงที่สุดแล้ว

ทำความเข้าใจง่ายๆก็คือว่า จีวรเป็นสัญญลักษณ์ แห่งความเรียบง่าย อหิงสา ความรัก อิสรภาพและการให้อภัย

จีวร เป็นสัญญลักษณ์ของความเรียบง่ายก็ คือ พระสงฆ์จะนุ่งห่มหรือครอบครอง ผ้าไว้ใช้สอยได้ไม่เกินสามผืน ในสมัยโบราณต้องหาเศษผ้าที่เขาทิ้งแล้วมาเย็บรวมกันเข้าเป็นจีวร และใช้สอยกันไปจนเก่าในที่สุด ต่อจากนั้นก็ยังนำไป ทำผ้าเพดาน ผ้าเช็ดเท้าหรือกระทั่งนำมาผสมกับดินเหนียว ฉาบทาฝากุฎิของพระสงฆ์ที่ทำมาจากดิน

จีวรเป็นสัญญลักษณ์ของอหิงสา คือความไม่เบียดเบียน ผู้ที่เป็นพระสงฆ์จะต้องตั้งอยู่ในความไม่เบียดเบียนผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นทรัพย์สินหรือชีวิต พระสงฆ์ต้องเว้นเด็ดขาด เมื่อพระสงฆ์เป็นผู้เว้นจากการเบียดเบียนผู้อื่นเด็ดขาด การปรากฎตัวของพระสงฆ์ก็เท่ากับเป็นการประกาศการไม่เบียดเบียนไปในตัว

จีวร เป็นสัญญลักษณ์ของ ความรัก ภารกิจของพระสงฆ์ คือแผ่ความรักไปสู่ มนุษย์สิ่งมีชีวิต อย่างไม่มีที่สุดไม่มีประมาณ พระสงฆ์ทำหน้าที่สอนให้มนุษย์รักกัน ใช้ชีวิตร่วมกันให้มีความสุข บนพื้นฐานของความเมตตา เมื่อเห็นจีวรพระสงฆ์ก็ทำให้คิดถึงความเมตตา แม้คิดถึงเพียงชั่วขณะ ความเมตตาก็เกิดขึ้นในใจ เป็นเมล็ดพันธุ์แห่งสันติภาพที่ควรค่าแก่การดูแลรักษา

จีวร เป็นสัญญลักษณ์แห่งความสงบ การบวชของพระสงฆ์ตั้งแต่ยุคพุทธกาลจนถึงวันนี้นี้ มีจุดประสงค์ที่จะแสวงหาความสงบใจ ที่เกิดจาก ความสงบระงับไปแห่งกิเลส ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า สุขอื่นยิ่งกว่าความสงบไม่มี

เมื่อคนที่เข้าใจเรื่องนี้ได้พบ ได้เห็นจีวรพระสงฆ์ ก็จะเป็นสื่อนำไปสู่ความสงบได้ขณะหนึ่งหรือระยะยาว ก็จะให้ประโยชน์แก่ชีวิตมากทีเดียว เพราะความสงบจะเป็นพื้นฐานที่ดีในการดำรงชีวิต ยกตัวอย่างง่ายๆ ถ้าจิตสงบกินข้าวก็อร่อย อ่านหนังสือก็สนุก ทำงานก็สบายคลายเครียด

ได้ตอบปัญหาคุณครูไปจนจบทุกคนก็ให้ความสนใจ และสนทนาปัญหาอื่นๆกันต่อไปหลังเลิกเรียน การสนทนาครั้งนี้ ทำให้คุณครูและเพื่อนๆต่างศาสนาเข้าใจพระพุทธศาสนาว่าเป็นศาสนาแห่งเมตตาและสันติ

การเปิดใจเรียนรู้ซึ่งกันและกันสร้างมิตรภาพอันอบอุ่น ยื่นมือไปจับใคร หรือให้ใครจับก็ได้แล้วเขย่าเพียงเบาๆแสดงความจริงใจ อย่าบีบจนเขาร้องโอย เพราะการร้องโอยออกมา เป็นสัญญลักษณ์บอกว่า “ เจ็บไว้ย ปล่อย ” ถ้ายึดอะไรแล้ว เจ็บ หนักนัก ก็ปล่อยเสียบ้าง จะได้รู้สึกเบาสบาย และไม่เจ็บ

 

© วัดพุทธปัญญา -แคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา :: © Copyright 2008 Buddhapanya Temple