วัดพุทธปัญญา

36.วันแม่

วันที่ 12 สิงหาคม ของทุกปีชาวไทยทั้งที่อยู่ในและต่างประเทศ ต่างรำลึกว่าเป็นวันแม่ ทางราชการได้ถือเอาวันเฉลิมพระชนม์พรรษาของสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถเป็นวันแม่ เป็นวันที่ประชาชนชาวไทยตั้งใจสร้างความดีเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแก่สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ และมอบบุญกุศลอันเกิดจากความดีให้แก่แม่ของตนๆ

หลายคนตั้งคำถามว่า คุณแม่มีพระคุณตั้งมากมายทำไมมาระลึกถึงกันเพียงปีละหนึ่งวันเล่า

คงจะตอบง่ายๆว่า คุณแม่มีพระคุณต่อเราทุกคน ควรระลึกถึงพระคุณตลอดเวลา ไม่ควรระลึกถึงเพียงปีละวัน แต่สาเหตุสำคัญที่ต้องมีวันแม่ก็เพื่อระลึกถึงสถาบันสตรีที่สำคัญที่ทำหน้าที่บำรุงรักษาพันธุ์มนุษย์ให้คงมีอยู่คู่โลก การรำลึกถึงแม่ในวันแม่จึงมิใช่ระลึกถึงแม่คนใดคนหนึ่งเป็นการเฉพาะ แต่เป็นการระลึกถึงสตรีทุกคนที่ทำหน้าที่แม่ได้อย่างดีเยี่ยมในโลกนี้

แม่ทุกคนทำหน้าที่ตามบัญชาของพระธรรมที่เรียกว่า พรหมวิหารธรรม อันประกอบด้วย

• เมตตา ความรักที่ไร้เงื่อนไข ไร้ขีดจำกัด ไร้พรหมแดนขวางกัน
• กรุณา ความสงสาร เป็นพลังขับเคลื่อนให้แม่ทุกคนทำงานหนักเพื่อลูก
• มุทิตา ความปลาบปลื้มที่เห็นลูกของตนเจริญรุ่งเรืองอนาคตสดใส
• อุเบกขา ไม่ว่าชีวิตของลูกจะเจริญหรือเสื่อม แม่พร้อมเสมอที่จะเข้าไปดูแลช่วยเหลือลูกให้พ้นภัยพิบัติอย่างสุดความสามารถ ดังคำที่กล่าวไว้ว่า เมื่อลูกมีความทุกข์แม่รู้เป็นคนแรก แต่เมื่อลูกมีความสุขแม่รู้เป็นคนสุดท้าย

หน้าที่แม่เริ่มต้นด้วยการตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นภารกิจที่หนักติดตัวอยู่ตลอดเวลานานถึงเก้าเดือน ตลอดเวลาที่ตั้งครรภ์ แม่ทุกคนต้องเจริญสติอยู่ตลอดเวลา จะต้องพิจารณาการกระทำทุกอย่างที่อาจจะมีผลกระทบต่อชีวิตของลูก เช่นเวลานั่งก็นั่งอย่างระมัดระวัง เวลาเดินก็ต้องระมัดระวัง เวลานอนเป็นเวลาที่ลำบากที่สุด เพราะหาท่านอนที่สบายได้ยาก เวลารับประทานอาหารก็ต้องเลือกสรรว่า อาหารชนิดใดที่จะมีผลกระทบต่อลูกในครรภ์ต้องงดเว้นเด็ดขาด เพื่อประคับประคองชีวิตน้อยๆที่กำลังโตวันโตคืนอย่างปลอดภัย

ครั้นถึงเวลาคลอดลูก แม่ทุกคนอยู่ในสภาพเสี่ยงชีวิต บางรายต้องเสียชีวิตทั้งแม่และลูกพร้อมๆกันไป บางรายแม่ยอมเสียชีวิตเพื่อให้ลูกรอด บางรายลูกเสียชีวิตไป นี้คือความเสี่ยงที่แม่ต้องเผชิญตั้งแต่ก้าวแรกแห่งการจะมีลูกสักคน แม่คลอดลูกออกมาแล้วใช่ว่าจะหมดภารกิจที่หนักหนาแต่ทว่า นั้นคือจุดเริ่มต้นแห่งการรับภารกิจครั้งใหม่ที่จะต้องรับผิดชอบไปตลอดชีวิต

ความอดทน เป็นธรรมะอีกข้อหนึ่งที่แม่จะต้องสมาทานปฏิบัติกันเป็นนิตย์ จะเห็นได้ว่า เด็กเล็กๆทุกคนน่ารัก น่าอุ้ม ชวนให้เจริญตาเจริญใจ ใครๆพบก็อยากจะอุ้ม อยากจะเล่นด้วย แต่พอถ่ายปัสสาวะหรืออุจจาระออกมา ความน่ารักก็แปรสภาพเป็นความน่าขยะขแยง หากกำลังอุ้มอยู่ก็จะวางเดินหนีทันที

แต่แม่ไม่รังเกียจอุจจาระและปัสสาวะของลูกน้อยไม่ว่าจะเป็นเวลาใด เวลาลูกถ่ายปัสสาวะหรืออุจจาระ ทุกคนเดินหนีด้วยความรังเกียจ แต่แม่จะรีบเดินเข้าไปหาชำระล้างทำความสะอาดด้วยความเต็ใจไม่แสดงอาการรังเกียจและเบื่อหน่าย ไม่ว่าจะเป็นเวลาไหนทนได้ทั้งนั้น

แม้เวลาดึกดื่นเที่ยงคืนที่แม่ต้องหลับไปด้วยความอ่อนเพลียเหน็ดเหนื่อยจากภารกิจประจำวันที่หนักหน่วง แต่ถ้าลูกถ่ายอุจจาระหรือปัสสาวะรดที่นอน แม่ได้ยินเสียงลูกร้องจะรีบลุกขึ้นมาอุ้มลูกทันที รีบนำลูกไปทำความสะอาดเดี่ยวนั้นไม่อย่างไม่รั้งรอ

แม่จึงเป็นเหมือนพระเจ้าองค์จริงที่ลูกสัมผัสได้ เวลาลูกมีความทุกข์ แม่รู้ทุกสิ่งประดุจพระเจ้ารู้ เสียงร้องของลูกชนิดใด ลูกต้องการอะไรแม่รู้หมด แม่จึงเป็นกวนอิมโพธิสัตว์ตัวจริง เพราะคำว่า กวนอิม แปลว่า ผู้ฟังเสียงร่ำร้องหรือเสียงแห่งความทุกข์ แม่ก็เหมือนกันไม่ว่าจะทำภารกิจอะไรอยู่ใกล้หรือยู่ไกล หูแม่คอยฟังเสียงอยู่ตลอดเวลา พอได้ยินเสียงลูกร้อง กำลังทำอะไรสำคัญแค่ไหนต้องพักไว้ก่อน

แม่เป็นมากกว่าพระเจ้าทุกองค์ในโลกนี้ เพราะมนุษย์ที่นับถือพระเจ้าอย่างจริงจังต้องอ้อนวอนต้องหาสิ่งของต่างๆไปบนบานบวงสรวง ส่วนพระเจ้าจะอวยพรหรือดลบันดาลให้ได้รับสิ่งที่น่าปรารถนาหรือไม่พระเจ้าไม่เคยรับปากหรือให้สัญญากับใคร แต่สำหรับแม่ไม่ต้องอ้อนวอนเพียงแต่แสดงอาการหรือบอกเพียงคำเดียวว่าปรารถนาสิ่งใด แม่จะดลบันดาลให้มากกว่าที่ขอ เช่นขอข้าวผัดเพียงหนึ่งจาน แม่ก็จะทำแกงจืดแถมให้อีกหนึ่งถ้วย

นอกจากแม่ไม่ต้องการอาหาร ขนมหวานหรือผลไม้มาบนบานแล้ว แม่ยังเป็นผู้จัดขนมนมเนยของหวานผลไม้นานาชนิดวางไว้ให้ลูกมิได้ขาด แทนที่ลูกจะบวงสรวงพระเจ้ากลายเป็นพระเจ้าต้องบวงสรวงลูกแทน

พระพุทธเจ้ายกย่องพ่อแม่ว่า เป็นพระพรหมของลูก เพราะดลบันดาลสิ่งต่างๆที่ลูกปรารถนาให้ลูกได้รับสมปรารถนาไม่เคยขัดข้อง

พระพุทธเจ้ายกย่องพ่อแม่ว่า เป็นครูคนแรกของลูกเพราะลูกเรียนรู้ ภาษาศาสตร์ สังคมศึกษา สุขศึกษา ศีลธรรม วัฒนธรรม คณตศาสตร์เบื้องต้นจากพ่อแม่โดยตรง

พระพุทธเจ้าทรงยกย่องพ่อแม่ว่าเป็นเทวดาของลูกเพราะ เป็นผู้คอยปกป้องโพยภัยให้พ้นไปจากชีวิตลูก ไม่ว่ ลูกยังเล็กอยู่หรือเติบโตขึ้น

ในทางพระพุทธศาสนาพระพุทธเจ้าจะตรัสถึงผู้มีพระคุณรวมกันเสมอว่า มารดาบิดา เพราะสิ่งนี้เป็นของคู่ ลูกได้ชีวิตมาจากความร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดที่สุดระหว่างคนสองคนนี้ ส่วนเวลาต่อมาใครบำเพ็ยคุณมากกว่าก็ว่ากันตามความจริง

ระหว่างพ่อกับแม่ โดยทั่วไปแม่จะมีความใกล้ชิดลูกมากกว่าพ่อ ลูกมักจะรักแม่มากกว่า พ่อเพราะแม่เป็นตัวแทนแห่งความอ่อนโยนจะเก็บความเข้มแข็งไว้ภายใน ส่วนพ่อจะแสดงความเข้มแข็งออกมาแต่ทว่าบางครั้งพ่ออ่อนแอกว่าแม่มากในหลายๆเรื่อง แต่ความเข้มแข็งที่พ่อแสดงออกมาทำให้ลูกมักจะนั่งบนตักแม่มากกว่า นอนกับแม่อบอุ่นกว่า ลูกจึงมีแนวโน้มประทับใจแม่มากกว่าลูกเป็นส่วนใหญ่เพราะในความรู้สึกของลูกทั่วๆไปแม่มีน้ำใจยิ่งนักดังคำประพันธ์ที่ว่า

น้ำใจแม่สะอาดแท้กว่าทุกสิ่ง น้ำใจแม่สะอาดยิ่งกว่าสิ่งไหน

น้ำใจแม่สะอาดเกินกว่าสิ่งใด น้ำใจแม่มีไว้เพื่อลูกเอย

แม้ทุกคนจะรักแม่อยู่เป็นประจำเพราะลมหายใจเข้าออกที่ต่อชีวิตอยู่ทุกวันนี้ได้มาจากแม่ แต่เมื่อถึงวันแม่หรือวันเกิดของตนเอง ก็ควรจะใช้วันนี้ให้เป็นประโยชน์ ปลุกเร้าพลังแห่งความรักที่แม่ถ่ายทอดมาสู่ชีวิต รำลึกถึงเป็นพิเศษแล้วอธษฐานใจว่า จะใช้ชีวิตที่แม่ให้มานี้สร้างคุณประโยชน์อย่างเต็มที่ จะไม่ทำให้แม่ทุกข์ใจจนน้ำตาตก แค่นี้แม่ก็สุขใจ ลูกทำได้ ความเจริญรุ่งเรืองก็จะตกอยู่กับตนเอง

 

© วัดพุทธปัญญา -แคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา :: © Copyright 2008 Buddhapanya Temple