เหตุแห่งทุกข์
เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา นักเล่นเฟซและเล่นไลน์คงจะได้รับข่าวสารที่ร้อนสุดขีด เกี่ยวกับเรื่องรักร้าวของดารานักร้องสองคนคือ แตงโมกับโตโน่ รักร้าวของสองรายนี้เกิดเป็นเรื่องราวออกสื่อใหญ่โต เมื่อแตงโมตัดสินใจฆ่าตัวตาย จนคนใกล้ชิดต้องนำตัวเข้าโรงพยาบาลแล้วคุณหมอช่วยชีวิตไว้ได้ทัน
ประมวลข่าวย่อๆ พอจับความได้ว่า แตงโมนั้นตรอมตรมทุกข์ทรมานเพราะโตโน่ บอกลาจากความรักที่เคยหวานชื่นกันมา แตงโมทนต่อการพลัดพรากไม่ได้ก็รู้สึกทุกข์ทรมาน ส่วนโตโน่ก็ทุกข์พอๆ กัน แต่เป็นความทุกข์ที่ไม่ปรารถนาจะร่วมชีวิตกับคนรักต่อไป เรียกว่าน้ำผึ้งขมไปเรียบร้อยแล้ว แม้แตงโมจะฉุดรั้งให้กลับมาด้วยเดิมพันชีวิตก็ไม่กลับมาคืนดีดังเดิมแล้ว ดังแก้วที่มันร้าวไม่นานก็คงจะแตก หรือถึงขั้น ดั่งแก้วบางเขาทุบทิ้งแตก ใจฉันแหลกเพราะน้ำมือเธอ อย่างไงอย่างงั้น
หากดูข่าวคราวหรือดูละครแล้วย้อนมาดูใจ เป็นการศึกษาธรรมะไปด้วย จะพบธรรมะที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า เป็นเหตุแห่งทุกข์ได้อย่างชัดเจน
เหตุแห่งทุกข์ดังกล่าวนี้มีสามประการ
- การพลัดพรากจากของรักของชอบใจก็เป็นทุกข์ ในเรื่องนี้ความทุกข์ของแตงโมมีสาเหตุมาจากการพลัดพรากคนรัก คือโตโน่
- ประสบกับสิ่งไม่เป็นที่รักที่พอใจก็เป็นทุกข์ ฟังตามกระแสข่าวที่ปรากฏออกมาโตโน่เป็นฝ่ายเดินจากไปชนิดที่ข้าวของก็ยังเก็บไปไม่หมด เพราะสาเหตุแห่งความไม่สุขใจพอที่จะอยู่ร่วมกันอีกต่อไป เข้าตำราต้องประสบกับสิ่งไม่เป็นที่รักไม่เป็นที่พอใจก็เป็นทุกข์ชัดเจน เมื่อไม่รู้สึกรัก อยู่ด้วยกันก็เป็นทุกข์ จากกันไปดีกว่า
- ปรารถนาสิ่งใดไม่ได้สิ่งนั้นนั่นก็เป็นทุกข์ ประเด็นนี้ได้บทเรียนจากแตงโมผู้ปรารถนาจะร่วมชีวิตกับโตโน่ไปจนถึงวันตายจากกัน แต่ยังไม่ทันไรก็จากไปเสียแล้ว เธอจึงไม่สมหวังไม่สมปรารถนาก็ต้องเป็นทุกข์ระทมตรมตรอมคร่ำครวญหวนไห้ ครบกระบวนการทุกข์
เหล่านี้คือเหตุแห่งความทุกข์ที่มนุษย์มีมาตั้งแต่อดีต ปัจจุบันหรือในอนาคต หากใครเจอเหตุเช่นนี้ ความทุกข์ยังคงมีต่อไปไม่สิ้นสุด เพียงแต่เปลี่ยนคนที่รับความทุกข์ไปเรื่อยๆ เท่านั้น
สังคมยังตั้งคำถามต่อไปว่า ที่ใดมีรักที่นั่นมีทุกข์ใช่ไหม
คำตอบคือ ที่ใดมีรัก ที่นั่นไม่มีทุกข์เสมอไปหรือที่เขารักกันเพราะยามรักมีความสุข
แต่อยากจะชี้ว่า ความทุกข์จะเกิดขึ้นต่อเมื่อพลัดพรากจากบุคคล วัตถุ หรือสิ่งของที่รัก
เมื่อเป็นเช่นนี้เมื่อใดที่ได้ครอบครอง วัตถุ สิ่งของหรือบุคคลที่รัก ต้องเตรียมทำใจไว้รอการพลัดพรากว่า วันนี้ของเรา พรุ่งนี้ไม่แน่ หรือเจริญกฎไตรลักษณ์ว่า สรรพสิ่งทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม รวมทั้งความรัก ล้วนเป็นอนิจจัง ไม่เที่ยงแท้แน่นอน ทุกขัง ทนอยู่ได้ไม่นาน และอนัตตา หาตัวตนหรือสาระใดๆ มิได้ สิ่งทั้งหลายมีแต่ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป สิ่งทั้งหลายล้วนไหลไปไม่มีสิ่งใดคงที่ รับรู้เข้าใจสิ่งทั้งหลาย แล้วปล่อยผ่านไปไม่ยึดถือกอดรัด ไม่หนัก ไม่ทุกข์ ยึดมากทุกข์มาก ยึดน้อยทุกข์น้อย ไม่ยึดไม่ทุกข์
ขอเชิญชวนท่านทั้งหลายจงมีชีวิตด้วยสติมีความรู้สึกตัวทั่วพร้อมไม่ถูกไฟแห่งความสมหวังผิดหวังแผดเผาด้วยกันทุกท่านทุกคนเถิด
วัดพุทธปัญญา
วันที่ 13 กรกฎาคม 2558
เวลา 4.48 น.
ดร.พระมหาจรรยา สุทฺธิญาโณ
เจ้าอาวาสวัดพุทธปัญญา, วัดพุทธธรรมและวัดลอยฟ้า
www.buddhapanya.org & www.skytemple.org