ทุกครั้งที่มีการประชุมสมัชชาสงฆ์ครั้งสำคัญ พระธรรมทูตที่ปฏิบัติหน้าที่อยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา จะปรารภเสมอว่า พุทธศาสนิกชนที่สามารถพูดภาษาไทยได้และพูดภาษาไทยไม่ได้มาร่วมกิจกรรมทางพระพุทธศาสนากันมากหน้าหลายตา พระธรรมทูตส่วนมากจะแสดงธรรมเป็นภาษาไทย พุทธศาสนิกชนที่ฟังภาษาไทยไม่เข้าใจ ก็ไม่สามารถรับทราบว่า กิจกรรมทางพระพุทธศาสนานั้น มีความหมายว่าอย่างไร สื่อสารพุทธธรรมด้านใดบ้าง จึงสมควรที่พระธรรมทูตจะได้แสดงธรรมเป็นภาษาอังกฤษบ้างเพื่อให้ท่านพุทธศาสนิกชนที่มิใช่คนไทยจะได้เข้าใจร่วมกันได้
ที่ประชุมสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกาจึงได้นำกุศลเจตนาของพระธรรมทูตดังกล่าวมาพิจารณาร่วมกันและหาทางที่จะสนองกุศลเจตนาดังกล่าวเท่าที่จะเป็นไปได้ ที่ประชุมสมัยวิสามัญสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกาจึงมอบหมายภารกิจดังกล่าวให้แก่พระวิเทศสิทธิธรรมาภรณ์ รองประธานสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกานำไปพิจารณาและหาทางจัดโครงการเสริมทักษะภาษาอังกฤษแก่พระธรรมทูตเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาขึ้นสักโครงการหนึ่ง
ท่านรองประธานฯสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา ได้ประสานงานคณะกรรมการอำนวยการสมัชชาสงฆ์ฯและพระธรรมทูตจิตอาสาจำนวนหนึ่งร่วมปรึกษาหารือกันหลายครั้งจนตกผลึกเรื่องสาระการเรียนรู้ร่วมกันว่าจะเน้นเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่ต้องนำมาใช้งานบ่อยๆ
บทสรุปจากการปรึกษาหารือจึงมาลงตัวที่ว่า เบื้องต้นควรจัดสาระการเรียนรู้ที่พระธรรมทูตจะต้องใช้บ่อยๆ 4 เรื่อง คือ
- การสอนสมาธิแบบง่ายๆเป็นภาษาอังกฤษที่ผู้ปรารถนาจะมาปฏิบัติสมาธิภาวนาปฏิบัติได้เลย
- การให้โอวาทคู่บ่าวสาวที่มาขอพรจากพระภิกษุสงฆ์เป็นภาษาอังกฤษด้วยหลักการครองเรือนแบบง่ายๆ นำไปใช้ได้จริงๆ
- การกล่าวสังเวคกถา ในงานพิธีบำเพ็ญกุศลศพ ทำพิธีมาติกาบังสุกุลก่อนเผา หรือ ฝังศพ ตามประเพณีแบบชาวพุทธ
- อวยพรวันเกิด แก่ผู้ที่มาทำบุญวันเกิด เพื่อความสุขสงบเย็นในชีวิต ด้วยการใช้หลักธรรมะภาคภาษาอังกฤษที่เจ้าของวันเกิดฟังเข้าใจและมีความเลื่อมใสนำไปปฏิบัติเพื่อความเจริญรุ่งเรืองของชีวิตต่อไป
เมื่อทีมงานของท่านรองประธานสมัชชาสงฆ์ฯฝ่ายเผยแผ่ ร่วมปรึกษาหารือและตกลงว่าหลักสูตรการเรียนรู้เพื่อเสริมทักษะภาษาอังกฤษออกมาอย่างนี้ ท่านรองประธานฯ ท่านเลขาธิการสมัชชาฯและอาตมาจึงร่วมกันจัดทำสาระการเรียนรู้ธรรมะภาคภาษาอังกฤษ ขนาดสั้นที่ใช้กล่าวตามงานต่างๆ เพื่อเป็นตัวอย่างในการแสดงธรรมอันครอบคลุมหลักสูตรทั้ง 4 เรื่องที่พระธรรมทูตต้องการ
ท่านรองประธานสมัชชาฯฝ่ายเผยแผ่ ต้องการให้พระธรรมทูตทำวัตรสวดมนต์เช้าเย็นแปล เป็นภาษาอังกฤษได้ด้วย จึง เตรียมบทสวดมนต์แปลมาด้วย ท่านเลขาธิการสมัชชาฯได้เตรียมบทแผ่เมตตามาด้วย เพื่อให้พระธรรมทูตคุ้นเคยกับการแผ่เมตตาเป็นภาษาอังกฤษ อันจะทำให้คนที่ไม่รู้ภาษาไทยได้เข้าใจว่า คำที่พระนำแผ่เมตตานั้นมีความหมายว่าอย่างไร
เมื่อได้เตรียมหลักสูตรและสาระการเรียนรู้พร้อมแล้ว ท่านรองประธานสมัชชาฯฝ่ายเผยแผ่ หัวหน้าโครงการเสริมทักษะภาษาอังกฤษเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาได้ประชาสัมพันธ์ให้พระธรรมทูตที่สนใจเข้าร่วมโครงการนี้ได้ทราบโดยทั่วกัน เวลาผ่านไป 1 เดือน ท่านหัวหน้าโครงการรายงานมาให้ทราบว่า พระธรรมทูตเข้าร่วมโครงการ 24 รูป จึงได้ประสานงานไปยังพระครูสุตธรรมวิเทศ เจ้าอาวาสวัดศรัทธาธรรม เมืองซานอันโตนิโอ ได้รับเป็นเจ้าภาพถวายปัจจัยสี่ เพื่อสนับสนุนโครงการนี้อย่างเป็นทางการ พุทธศาสนิกชนชาววัดพุทธปัญญาทราบข่าวอันเป็นกุศลนี้ว่า อาตมาจะเดินทางไปช่วยงานด้านวิชาการในโครงการเสริมทักษะภาษาอังกฤษเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาแก่พระธรรมทูต จึงร่วมถวายปัจจัยสนับสนุนโครงการนี้ 500 ดอลล่าร์ ได้นำไปมอบแก่พระครูสุตธรรมวิเทศ เจ้าอาวาสวัดศรัทธาธรรม เป็นที่เรียบร้อยแล้วตั้งแต่วันเริ่มโครงการ
โครงการนี้เริ่มตั้งแต่วันที่ 3-6 ตุลาคม 2561 ณ วัดศรัทธาธรรม เมืองซานอันโตนิโอ รัฐเท็กซัส พระเทพพุทธิวิเทศ ประธานสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา ได้กรุณามาเป็นประธานเปิดงาน สร้างขวัญและกำลังใจให้แก่พระธรรมทูตที่เข้าอบรมเป็นอย่างมาก โดยท่านให้โอวาทโดยย่อว่า
“การมาปฏิบัติหน้าที่ของพระธรรมทูตไทยในสหรัฐอเมริกายุคแรกนั้น พุทธศาสนิกชนที่มาทำมาหากินนิมนต์มาปฏิบัติศาสนกิจ หรือทำพิธีกรรมเป็นการชั่วคราว แล้วกลับประเทศไทย ต่อมายุคที่ 2 คือ ยุคที่พุทธศาสนิกชนที่กระจายตัวกันในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศสหรัฐอเมริกา ร่วมกันสร้างวัดขึ้นตามกำลังศรัทธาของตน เพื่อให้เป็นศูนย์รวมทางพุทธศาสนา การศึกษาและวัฒนธรรมแบบชาวพุทธไทย การทำงานของพระสงฆ์ในยุคนี้จึงไม่ต้องมีทักษะในด้านการใช้ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสารมากนัก งานที่เกี่ยวกับเอกสาร หรือ การสื่อสารกับชาวท้องถิ่นได้รับการช่วยเหลือจากพุทธศาสนิกชนไทยที่มีทักษะทางภาษาสูงที่มาจบการศึกษาและทำงานที่อเมริกา จนงานทุกอย่างลุล่วงไปด้วยดี
ขณะนี้ชุมชนไทยที่กระจายตัวอยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา ได้สร้างวัดและสำนักสงฆ์น้อยใหญ่กระจายทั่วเกือบทุกรัฐในประเทศสหรัฐอเมริกาจำนวนมากกว่า 120 วัด หากรวมวัดของพระสงฆ์ไทยทั้งฝ่ายธรรมยุติกนิกายและฝ่ายมหานิกาย น่าจะมีจำนวนวัดและสำนักสงฆ์ไม่ต่ำกว่า 150 วัด ครอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของสหรัฐอเมริกา
ปัจจุบันนี้เป็นยุคที่ 3 เป็นยุคที่วัดต่างๆ หลายวัดได้สร้างเสร็จสิ้นตามโครงการที่ชุมชนของตนต้องการ แต่ส่วนใหญ่ยังมีหนี้สินกับธนาคารแห่งใดแห่งหนึ่งของอเมริกา เพราะเงินที่ก่อสร้างอาคารเพื่อการใช้สอย และเงินซื้อที่ดินสร้างวัด ต้องกู้มาจากธนาคารหรือสถาบันการเงิน แล้วพุทธศาสนิกชนในแต่ละชุมชนหาเงินช่วยกันผ่อนส่งแก่ธนาคารหรือสถาบันการเงินไปเรื่อยๆ
อย่างไรก็ตามเมื่อวัดแบบไทยๆ ได้ปรากฏตัวขึ้นมาในชุมชนใด ก็เป็นที่ตื่นตาตื่นใจให้คนท้องถิ่นคือ ชาวอเมริกันเองและเพื่อนชาวพุทธจากเอเซีย ไม่ว่าจะเป็นพม่า ศรีลังกา อินเดีย อินโอนิเซีย เนปาล กัมพูชา เข้ามาทำบุญและร่วมกิจกรรมมากขึ้นทุกวัน
แม้ในช่วงหลังทางมหาเถรสมาคมร่วมกับมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้ร่วมกันจัดการฝึกอบรมพระธรรมทูตมาแล้ว 20 กว่ารุ่นก็ตาม เมื่อมาปฏิบัติหน้าที่ในสหรัฐอเมริกาก็ยังต้องการเสริมทักษะในการสื่อสารด้านภาษาอังกฤษทั้งระยะสั้นและระยะยาว ทางสมัชชาสงฆ์ฯ เห็นความสำคัญของแรงปรารถนาของพระธรรมทูต และเพื่อขยายการเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปสู่คนที่ไม่ใช้ภาษาอังกฤษได้อย่างเข้าใจกันมากขึ้น จึงเริ่มโครงการนี้ขึ้นมา”
เมื่อท่านประธานสมัชชาฯ เปิดโครงการเสริมทักษะภาษาอังกฤษเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาแล้ว ทีมงานด้านวิชาการประกอบไปด้วย
พระวิเทศสิทธิธรรมาภรณ์ รองประธานสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกาฝ่ายเผยแผ่
พระวิเทศรัตนาภรณ์ เลขาธิการสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา
ดร.พระมหาจรรยา สุทธิญาโณ วิทยากรอาสาสมัครด้านวิชาการโครงการเสริมทักษะเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาแก่พระธรรมทูต ได้ร่วมกันปฐมนิเทศจนกระทั่งถึงเวลาฉันภัตตาหารเพล จึงพักฉันภัตตาหารเพล
เมื่อฉันภัตตาหารเพลแล้ว จึงเริ่มรายการภาคบ่ายทันที วิธีการเรียนจะคล้ายๆ กันทุกวัน คือ ให้พระสงฆ์ทุกท่านอ่านเอกสารทำความเข้าใจเรื่องสมาธิภาวนา อานาปานสติและสติปัฏฐานกันอย่างละเอียด ใครอ่านแล้วสงสัยศัพท์ไหน ก็ศึกษาศัพท์นั้น ทุกแง่ทุกมุมด้วยการหาข้อมูลด้านการให้ความหมาย สัญลักษณ์แห่งการออกเสียงเน้นหนักจุดใด ปล่อยตามธรรมชาติจุดใด ตามพจนานุกรมออนไลน์ ใครสงสัยเนื้อหาประเด็นใดก็ร่วมกันอภิปรายจนชัดเจนทุกประเด็น การเรียนแบบนี้ดำเนินไปด้วยความสนุกสนาน เวลาผ่านไปอย่างรวดเร็วตั้งแต่เวลา 13.00 -17.00 น. โดยไม่รู้สึกเบื่อหน่ายแต่ประการใด
ภาคบ่ายก็เรียนกันแบบลึกซึ้งชัดเจนทุกวันจนถึงบ่าย 5 โมงเย็น แล้วพักผ่อน ชำระ
ร่างกาย ทำวัตรสวดมนต์เย็นแล้วภาคค่ำก็มีการพูดภาษาอังกฤษตามเรื่องที่เตรียมไว้ตามลำดับคือ เรื่อง ให้โอวาทคู่บ่าวสาวงานแต่งงาน อวยพรวันเกิด การสอนภาวนา และวันสุดท้าย เป็นการกล่าวธรรมสังเวชในงานบำเพ็ญกุศลศพ หรือ ก่อนการทำพิธีเผาศพ
หลักสูตรการอบรมทั้ง 4 วัน เป็นการใช้เวลาที่คุ้มค่าและเห็นความก้าวหน้าของการใช้ภาษาอังกฤษในการสื่อธรรมะอย่างน่าพอใจด้วยการสังเกตจากการสาธิตการแสดงธรรมะภาคภาษาอังกฤษ และนำสมาธิด้วยการปฏิบัติจริงๆ นับเป็นหลักสูตรการศึกษาที่เรียนกันอย่างมีความสุข เพลิดเพลินด้วยการขบคิดพินิจพิจารณาด้วยปัญญา
ในฐานะเป็นวิทยากรอาสาของโครงการนี้ รู้สึกมีความสุขที่ได้ร่วมช่วยเหลือโครงการนี้ด้วยกำลังกาย กำลังใจ กำลังความสามารถและกำลังทรัพย์บ้างเล็กน้อย จากการสังเกตเห็นความก้าวหน้า ด้านความคิดในการแสวงข้อมูลข่าวสารและความรู้เพื่อเพิ่มทักษะในการใช้ภาษาอังกฤษ เพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูต ผ่านการแสดงออกในการมีส่วนร่วมในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ทำให้มั่นใจได้ว่า สิ่งที่ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านกระบวนการปฏิบัติการและกิจกรรมต่างๆ จะผลักดันให้พระธรรมทูตได้กลับไปพัฒนาตนเองได้ดีขึ้นกว่าที่ผ่านมาอย่างแน่นอน
สิ่งสำคัญ คือ ความตื่นรู้ ความกระตือรือร้นในการแสวงหาข้อมูลการใช้ภาษาอังกฤษเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนา จะนำพาให้พระธรรมทูตเปิดโลกแห่งการเรียนรู้ใหม่ๆ ของการใช้ภาษาอังกฤษ เพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาจากเจ้าของภาษาอังกฤษทั้งแบบอังกฤษและอเมริกันผ่านการค้นหาจากเว็บไซด์ ยูทูปและเฟซบุ๊ค จะเป็นคุณูปการะต่อการพัฒนาขีดศักยภาพแห่งการเผยแผ่ธรรมะโดยใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อได้อย่างชำนาญขึ้น
สุดท้ายหวังเป็นอย่างยิ่งว่า โครงการเสริมทักษะภาษาอังกฤษในคราวนี้ จะเป็นจุดเริ่มต้นการพัฒนาความรู้ความสามารถของพระธรรมทูต เพื่อสนองพระพุทธปฐมบรมราชโองการที่ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลายเธอทั้งหลายจงจาริกไป เพื่อประโยชน์ เพื่อความสุขแก่ชนเป็นอันมาก จงประกาศพรหมจรรย์ คือการดำเนินชีวิตอย่างดี ไม่มีความทุกข์ อนุเคราะห์โลก ให้กว้างขวางออกไปอย่างไม่มีที่สุดไม่มีประมาณ” ตามพระพุทธประสงค์ทุกประการเทอญ
วันที่ 7 ตุลาคม 2561 เวลา 18.12 น.
วัดพุทธปัญญา เมืองโพโมน่า รัฐแคลิฟอร์เนีย
ดร.พระมหาจรรยา สุทฺธิญาโณ
เจ้าอาวาสวัดพุทธปัญญา
